Gesloten Vragen
Gesloten vragen zijn vragen waarop in principe een ‘ja’ of ‘nee’–antwoord volgt. De antwoordmogelijkheden van de gesprekspartner zijn dus wel erg beperkt. Desondanks kunnen gesloten vragen in bepaalde gesprekssituaties erg efficiënt zijn (denk bijvoorbeeld aan een consult bij een arts). Ze werken immers tijdsbesparend, de antwoorden zijn gemakkelijk met elkaar te vergelijken en zowel de vragen als de antwoorden laten zich gemakkelijk encoderen.
Een nadeel is uiteraard dat de ander niet de gelegenheid krijgt om nuanceringen aan te brengen en duidelijk te maken wat er nog meer in zijn hoofd omgaat. Hij zal dan wellicht gemakkelijker geneigd zijn zogenaamde ‘sociaal wenselijke’ antwoorden te geven.
Binnen de categorie ‘gesloten vragen’ worden gewoonlijk twee groepen onderscheiden: de ‘ja-nee’–vragen en de ‘of-of’–vragen.
“Vond je dit een goed boek?”, “Heb je het licht uit gedaan?” etc., zijn voorbeelden van ‘ja- nee’–vragen.
‘Of-of’–vragen zijn vragen waarop het antwoord wel iets anders kan zijn dan ‘ja’ of ‘nee’ maar waarbij de keuzemogelijkheden beperkt zijn. “Wil je koffie, thee of frisdrank” is er een voorbeeld van. Maar ook vragen als “Hoe heet je communicatie leerboek?” of “Hoe laat is het?”, zijn in principe gesloten vragen; er is immers strikt genomen maar één antwoord mogelijk. ‘Of-of’-vragen vormen eigenlijk de basis van de “illusie der keuze communicatietechniek”, die hier beschreven staat.
Voor volledige communicatieve strategieën over vragen stellen, zie het ebook van communicatiesucces.nl.