Eén van de belangrijkste communicatieve vaardigheden die je kunt verwerven, is het vermogen om op gepaste wijze naar je gesprekspartner te luisteren. Al klinkt dit dan erg voordehandliggend, in de praktijk blijkt telkens weer dat mensen de grootste moeite hebben met het laten uitpraten van de ander. Hoe vaak gebeurt het niet dat we ons al op een repliek bezinnen als onze gesprekspartner nog niet eens halverwege zijn betoog is?

Het mag duidelijk zijn dat er op die manier niet alleen veel nuttige informatie kan verloren gaan maar dat daardoor ook het gevoel van eigenwaarde van de ander serieus ondermijnd wordt; ieder mens, hoe onmogelijk ook, heeft behoefte aan acceptatie, aan het feit dat de ander zich voor hem interesseert en hem probeert te begrijpen.

Natuurlijk is luisteren méér dan wachten tot de ander is uitgepraat. In belangrijke mate is luisteren interpreteren, achterhalen wat nu eigenlijk door de spreker bedoeld wordt. Dat dat niet altijd eenvoudig is, mag duidelijk zijn. Een goede luisteraar zal dan ook oog moeten hebben voor nonverbale en paralinguïsitische signalen.

Als het ernstig wordt genomen, is luisteren een inspannende bezigheid en zeker zo belangrijk voor het slagen of mislukken van de communicatie als de vaardigheid (in de hoedanigheid van zender) om boodschappen onder woorden te brengen.

Er is een aantal gesprekssituaties waarin extreem hoge eisen worden gesteld aan je luistervaardigheid. Dat is met name het geval in onderhandelingen, conflicthantering en slecht-nieuwsgesprekken. Het is dan ook van kapitaal belang je de verschillende vormen van luisteren eigen te maken!