Spreekangst – waar komt het vandaan en hoe verdwijnt het?

Spreekangst komt veel voor, er zijn maar weinig mensen die volstrekt geen last hebben van spreekangst. Zelfs ervaren sprekers die het klappen van de zweep door oefening hebben leren kennen, worden soms nog geplaagd door een lichte vorm van spreekangst die, en dat moeten wij goed voor ogen houden als wij ons optreden op een professioneel niveau willen brengen, niet altijd negatief hoeft te zijn.

De mens is een kuddedier en het is normaal dat hij zich in een geïsoleerde positie aanvankelijk oncomfortabel zal voelen. De meest voorkomende verschijnselen van spreekangst zijn dan ook primaire, biologisch bepaalde reacties die stricto sensu niet negatief van oorsprong zijn omdat zij gericht zijn op overleven en lijfsbehoud. Het lichaam wordt in een verhoogde staat van paraatheid gebracht, het zal meer adrenaline produceren en het organisme stelt zich in op actie, zo nodig zelfs op vlucht, een levensnoodzakelijke instelling voor een soort die afhankelijk is van de groep om te overleven. Het zou verkeerd zijn om te proberen een in oorsprong gezonde reactie uit te roeien. Wat wij moeten leren, is op een gecontroleerde manier omgaan met die emoties.

Dat is echter gemakkelijker gezegd dan gedaan. Vandaar de volgende tips. Eerst en vooral is het noodzakelijk te beseffen dat beginnende sprekers de neiging hebben de symptomen van hun spreekangst uit te vergroten, buiten proportie te zien; ze voelen hun handen trillen of hun knieën knikken en denken dat het publiek dat ook allemaal even duidelijk merkt. Welnu, dat is bij lange na niet het geval! Telkens weer blijkt uit nabesprekingen van presentaties dat het publiek de nervositeit van de spreker veel geringer inschat dan de spreker zelf. Laat die kennis dus in je voordeel werken!